Ίων Δραγούμης: "Είμαι από το Μπογατσικό..."

Γερόντισες του Βογατσικού φωτογραφημένες από τον Φίλιππο Στ. Δραγούμη (1927;)

[...] Είμαι από το Μπογατσικό και σαν το είδα πάλι, ένοιωσα καλλίτερα τον καιρό εκείνο που μ' έχει μαγεμένο. (Είπα χωρίς να προσέχω «και σαν το είδα πάλι», σα να το είχα δει κι άλλη φορά. Μα το είδαν οι προγονοί μου, ο προππάπος μου που γεννήθηκε αυτού και έπαιξε με τα άλλα παιδιά του χωριού, και έρριξε το λιθάρι. Το είδαν οι πρόγονοί μου, το ίδιο δεν κάνει τάχα; Ένα δεν είμαστε τάχα κ' εγώ και εκείνοι; Το είδα πάλι το Μπογατσικό ύστερα από τόσα χρόνια που είχα ζήσει στην ξενητειά, και λαχτάρα μ' έπιασε. Πόθος με κάτεχε να πάγω στα Δραγουμέϊκα, στο μαχαλά μας, ν' αγοράσω το σπίτι που γεννήθηκε ο προππάπος μου και να καθίσω αυτού.

«Πήγε να κάνη τη Λαμπρή και το Χριστός Ανέστη

να ψήση το σφαχτάρι του, κόκκιν' αυγά νά φάη

και να χορέψουν τα παιδιά, να ρίξουν στο σημάδι.»

Και τώρα βγαίνουν στο βουνό το Πάσχα και ρίχνουν στο σημάδι, τα παλληκάρια του χωριού, και χορεύουν οι νιές και τα παλληκάρια.)*

 

                                                                             

*Εγγραφή στα «Τετράδιά» του με ημερομηνία 4 του Μάρτη 1906. [Από τα ανέκδοτα ημερολόγιά της περιόδου 1902-1908. Αρχείο Ίωνα Δραγούμη -Γεννάδειος Βιβλιοθήκη].

 

 

Αρχείο Φιλίππου Δραγούμη - φωτογραφία του ίδιου (1927;)

Στο κείμενο: το σπίτι που γεννήθηκε ο προππάπος μου.

 

Το σπίτι των Δραγούμηδων (Νταγκουμάδων), που είχε περιέλθει στην κυριότητα της  Σουμάλαινας,   κάηκε ολοσχερώς το 1912 κατά την διπλή πυρπόληση του Βογατσικού από τους Τούρκους. Οι Δραγούμηδες δεν κατάφεραν -παρά την πρόθεσή τους- να το αγοράσουν ποτέ. Ο Ίων φιλοξενήθηκε και κοιμήθηκε μερικές μέρες σ' αυτό το σπίτι όταν  επισκέφθηκε μονάχος του το Βογατσικό, τον Αύγουστο του  1903, μετά από περιπετειώδες ταξίδι με το άλογό του από Μοναστήρι προς Ελασσσώνα-Τσαριτσάνη-Βογατσικό. Ερείπια του σπιτιού φωτογράφησε στα 1927  ο αδερφός του Φίλιππος [το σπίτι της Σουμάλαινας σημειώνει στη φωτογραφία]. Στη φωτογραφία αυτήν διακρίνεται μονάχα ένα τμήμα  της τοιχοποιίας του σπιτιού να διασώζεται ακόμα. Μπορεί όμως κανείς εύκολα να υποθέσει την θέση του σπιτιού στη γειτονιά. Σήμερα εκεί δεν υπάρχει τίποτε [ίσως μονάχα κάποια ...φιλονικία για την διεκδίκηση του "οικοπέδου". Του αδειανού  πια μέρους!].
Οι Τούρκοι έκαψαν. Οι Βογατσιώτες και οι –εκάστοτε- "αρχές του τόπου" ξέχασαν. Κι απόμειναν τσουκνίδες κι αγριόχορτα να διαφεντεύουν εκεί... 

Οι φωτογραφίες προέρχονται  από το Αρχείο Φιλίππου Στ. Δραγούμη -ΑΣΚΣΑ.