Λύντια & Νίκος ξανά μαζί...

Στη Θεσσαλονίκη

-στην Βασ. Όλγας  108 [Πολιτιστικό Κέντρο ΜΙΕΤ] ο Νίκος Δραγούμης

-στην Τσιμισκή  11 [Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ] η Λύντια Μπόρζεκ

Πόσο συγκινητική αυτή η συνάντηση δύο ανθρώπων και δύο έργων... μου θύμισε το δημοτικό τραγούδι με το αδικοχαμένο ζευγάρι και τα κυπαρίσια στους τάφους τους που τα σμίγει ο άνεμος: "δεν φιληθήκαν ζωντανά - φιλιούνται πεθαμένα".

Νίκος Δήμου [σχόλιο για  την "ανάρτηση" αυτήν] 

Έγιναν τα εγκαίνια των δυό παράλληλων εκθέσεων του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη (αντίστοιχα στις 30/9  &  1/10) για τον Νίκο Δραγούμη  και την Λύντια Μπόρζεκ που θα διαρκέσουν η μεν πρώτη μέχρι  τις 29/11  η δε  δεύτερη μέχρι τις 24/10. 

Νίκος Δραγούμης - Ο Οδοιπόρος

Η έκθεση για τον Νίκο Δραγούμη μεταφέρθηκε από την Αθήνα  -όπου και γνώρισε μεγάλη επιτυχία- ενώ αυτή της Λύντια παρουσιάζεται στο ελληνικό κοινό για πρώτη φορά εδώ.

Δυό άνθρωποι που ένωσαν τις ζωές τους και την καλλιτεχνική τους δημιουργία μα χωρίστηκαν εξαιτίας της ψυχικής νόσου που άρπαξε τον Νίκο από τον κόσμο και την Τέχνη του, ξανασμίγουν σε μια πόλη όπου δεν έζησαν ποτέ...

Νίκος Δραγούμης, Η εκκλησία στον Κοκκιναρά- συλλογή  Μ. Φ. Δραγούμη.

Οι δυό εκθέσεις οργανώθηκαν άψογα από το επιτελείο και τους συνεργάτες του ΜΙΕΤ κάτω από την προσωπική φροντίδα του προέδρου του ιδρύματος  κ. Διονύση Καψάλη. Η συστηματική έρευνα, η αξιοποίηση πηγών, ακόμα και η ανακάλυψη έργων των δυό ζωγράφων έγινε από έναν εξαιρετικό κύριο: τον γιατρό Νίκο Παΐσιο έναν ιδιαίτερα σεμνό και αθόρυβο άνθρωπο  [ δεν κρύβω πως σαν διέκρινα την μεθοδικότητα της δουλειάς του και την ποιότητα του αποτελέσματος που μας φανέρωσε σ' αυτήν την έκθεση, θυμήθηκα  έναν άλλο γιατρό με παρόμοιο πάθος : τον Γ. Γκολομπία...].

Γίνεται εμφανές πως ο Νίκος Παΐσιος εργάστηκε πολύ σκληρά, δεν φείσθηκε χρόνου ή μόχθου, άοκνα μετακινήθηκε, ταξίδεψε παντού -βρέθηκε ακόμα και στα περίχωρα της Προβηγκίας και όχι μόνο- προσπαθώντας να ανακαλύψει ίχνη 

Στη  φωτογραφία  δίπλα: O Μάρκος Δραγούμης με τον (...μαθητή του στο Ελληνικό Κολλέγιο) διευθυντή του ΜΙΕΤ ποιητή κ. Διονύση Καψάλη.


της ζωής και του έργου του Νίκου Δραγούμη,  συνέλεξε προφορικές μαρτυρίες  και ντοκουμέντα,  ταξινόμησε και οργάνωσε το υλικό του, κατάστρωσε χρονολογικούς πίνακες.  Το πολυσέλιδο κείμενο του, που περιλαμβάνεται στον κατάλογο για τον Νίκο Δραγούμη κάτω από τον λιτό  τίτλο "Νίκος Δραγούμης", αφήνει να φανεί η συγκίνηση, η σοβαρότητα και η αγάπη με την οποία έσκυψε ο άξιος ερευνητής πάνω στην αντιηρωϊκή και βυθισμένη στην αφάνεια, την καθημαγμένη από την ψυχική ασθένεια  και τις κοινωνικές συμβατικότητες μορφή του Νίκου Δραγούμη που πέθανε στα 1933 στο Δρομοκαΐτειο των Αθηνών. 

Στη  φωτογραφία  δίπλα: Κατάλογοι της έκθεσης για την Λυδία Μπόρζεκ στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ και φορτωμένη νεραντζιά στην Αγίου Μηνά!


Πλήθος μαρτυριών, ενδελεχής τεκμηρίωση, ολοκαίνουργια στοιχεία καθώς και μια αξιοπρόσεκτη αισθητική προσέγγιση-κριτική ανάλυση των έργων του ζωγράφου, αφήνουν ζωηρό το χνάρι της ερευνητικής προσπάθειας του  Νίκου Παΐσιου.

Λύντια Μπόρζεκ , Μια Ρωσίδα

Μέγιστη υπήρξε και η συμβολή του Μάρκου Δραγούμη  -που δεν τόχει ποτέ κρύψει ότι εγγύτερο πρότυπο για τη ζωή του στάθηκε αυτός ο "ιδιόρυθμος" θείος του που δεν πρόλαβε να γνωρίσει- ο οποίος και προμήθευσε τον ερευνητή με πλούσιο αρχειακό υλικό (φωτογραφίες, έγγραφα, επιστολές κλπ) και πρόσφερε, ώστε να εκτεθούν, πολλά έργα του Νίκου και της Λύντια που ανήκουν στην προσωπική του συλλογή.

Aποτελέσματα λοιπόν, της πολύχρονης αυτής έρευνας του Ν.Π., υπήρξαν οι δυό αυτές σημαντικές εκθέσεις ,  ο ογκώδης και πολύ φροντισμένος κατάλογος  "Νίκος Δραγούμης ο ζωγράφος" (πωλείται προς 35 Ευρώ κι αξίζει τα λεφτά του) , το μικρό πολυτελές βιβλιάριο Lydia Borgek , Μια ρωσίδα ζωγράφος- από το Παρίσι στη Ελλάδα που έγραψε και επιμελήθηκε και πάλι ο Νίκος Παΐσιος (και που ...διανέμεται δωρεάν!!!)  καθώς και το διάρκειας 30 λεπτών ντοκυμαντέρ της Κλεώνης Φλέσσα "Νίκος Δραγούμης, ένας ζωγράφος στη σκιά της ιστορίας" (πωλείται στα εκθετήρια μόνο με 8 ευρώ αλλά και προβάλλεται στα πλαίσια της έκθεσης).

Πλούσιος πολύ φεύγει κανείς απο τέτοιες 
μ υ σ τ α γ ω γ ί ε ς  (δεν θέλω να τις ξαναπώ "εκθέσεις").

Λυδία Μπορζεκ, Αγελάδες σε ελαιώνα

Φωτογραφίες Νώντας Τσίγκας