Δύο έγγραφα των Εφόρων των Εκπαιδευτηρίων Βογατσικού (1915)

Το 1915 δεν υπήρχαν πια οι κτιριακές υποδομές που στέγαζαν το «Αρρεναγωγείο» και το «Παρθεναγωγείο»  του Βογατσικού. Και τα δυο σχολεία, που το μεν πρώτο  ήταν κτισμένο στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται το κοινοτικό πάρκο, το δε δεύτερο στη θέση όπου αργότερα κτίστηκε το «Υφαντήριο», είχαν καεί ολοσχερώς κατά την διαδοχική πυρπόληση του Βογατσικού στις 16 Οκτωβρίου και 2 Νοεμβρίου του 1912.

Το πρώτο έγγραφο, που φέρει ημερομηνία 17 Οκτωβρίου 1915,  απευθύνεται στον βουλευτή Ίωνα Δραγούμη που, ενώ έχει μεν αποτύχει στις εθνικές εκλογές του Μαΐου 1915, έχει δικαιωθεί με προσφυγή στο εκλογοδικείο και στις 31 Αυγούστου ανακηρύχθηκε επίσημα βουλευτής Φλωρίνης (υπαγόταν και η Καστοριά στην περιφέρεια αυτήν). Ήταν η πρώτη φορά που έβαζε υποψηφιότητα και για το σκοπό αυτόν παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα. Οι βογατσιώτες, δεν τον είχαν ψηφίσει γιατί είχαν «στην ψυχή τους ολόρθο τον Βενιζέλο» σύμφωνα με τη φράση ενός  κατοίκου του χωριού, που ο Δραγούμης καταγράφει σε ένα από τα Τετράδιά του. Έτσι εκλέχτηκε κυρίως με τις ψήφους των ...Σλαβόφωνων της επαρχίας Καστοριάς-Φλώρινας!

Από τα δύο τεκμήρια γίνεται φανερό πως, παρά το ότι «κανονικά σχολικά κτίρια» δεν υπάρχουν και ορισμένοι δάσκαλοι «παραλείπουν» να βρεθούν στη θέση τους με την έναρξη του σχολικού έτους, οι τύποι διατηρούνται. Υπάρχουν «Έφοροι», «Εκπαιδευτήρια», «Σχολεία» και εκδίδονται πιστοποιητικά ή γίνονται εγγράφως διαβήματα. Τα δε Σχολεία προφανώς με κάποιο τρόπο εξακολουθούν να λειτουργούν.

 

Το σπίτι της Μαλαντούς, όπως το αναπαρέστησε, έχοντας ως βάση μια φωτογραφία αρχείου, ο αείμνηστος Χρυσόστομος Τζημάκας σε μια καθόλα άψογη αρχιτεκτονική μακέτα που διασώζεται στο Βογατσικό.

Ως «Σχολεία» λειτούργησαν τότε, και για δέκα σχεδόν έτη, η Οικία Σταυράκη (σπίτι της Μαλαντούς), το σπίτι του Σαρηγιάννη και ο γυναικωνίτης των Δώδεκα Αποστόλων. Αυτά μέχρι το 1921 που λειτούργησε το σχολείο που κτίστηκε χάρη στη σπουδαία δωρεά του Σπυρίδωνος Νικολάου.

                                        Αρχείο  Ίωνος Δραγούμη/Αλληλογραφία (ΑΣΚΣΑ)

 

Άξιότιμε κύριε Δραγούμη,

Διὰ τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Γενικοῦ Ἐπιθεωρητοῦ τῶν Σχολείων τῆς περιφερείας μας κ. Γ. Στεφανάκη διωρίσθη ἐγκαίρως εἰς τὰ σχολεῖα  τῆς πατρίδος μας ἑλληνοδιδάκαλος ὁ κ. Ζαχαριάδης· ἀλλά ἄν καὶ παρῆλθεν ὁλοκληρος μὴν, δὲν ἐνεφανισθη ἀκόμη· δι’ ὅ παρακαλοῦμεν ὑμᾶς ἴνα εὐαρεστηθῆτε, νὰ ἐνεργήσητε εἰς τὸ ὑπουργεῖον τῆς Παιδείας, ὅπως ἤ ὁ ἴδιος ὁ κ. Ζαχαριάδης ἔλθῃ ταχέως  ἤ ἀντ’ αὐτοῦ διορισθῇ ἄλλος τις ἑλληνοδιδάσκαλος.

                              Εὐχαριστοῦμεν ὑμᾶς διὰ τὰς ἐνεργείας Σας

                                     καὶ διατελοῦμεν μετὰ σεβασμοῦ

 

Ἐν Βογατσικῷ τῇ 17^η                                        Οἱ ἔφοροι τῶν Σχολείων

  Ὀκτωβρίου 1915                                               Δ.Κ. Κούσκουρας

                                               Ἰωάννης Ν. Λέτσας

                                           Ζ. Α. Τακαντσιᾶς

                                                               Κωνσταντῖνος Βαδραχάνης

 

Το δεύτερο έγγραφο αφορά διδάσκαλο που είχε διδάξει στη σχολή Βογατσικού κατά το σχολικό έτος 1871-1872: 

 

Από το βιβλίο του αείμνηστου Αναστάσιου Ν. Δάρδα «Η εκπαίδευση στη Δυτική Μακεδονία κατά τον τελευταίο αιώνα της Τουρκοκρατίας ως αυτοάμυνα του Ελληνισμού», Θεσσαλονίκη 1995.

 

Οἱ ἔφοροι τῶν ἐκπαιδευτηρίων τῆς κωμοπόλεως Βογατσικοῦ πιστοποιοῦσι, ὅτι ὁ φέρων τὸ παρόν καὶ ἐκ Βούρμπιανης ὁρμώμενος Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου ἐδίδαξεν εἰς τὴν ἐνταῦθα Δημοτικήν Σχολήν κατὰ τὸ σχολικόν ἔτος 1871-1874.

Ἐφ’ ᾧ ἐξεδόθη τὸ παρόν, ἴνα χρησιμεύσῃ ὅπου δεῖ.

Ἐν Βογατσικῷ τῇ 20^η  Ἰουνίου 1915

                                                                  Οἱ Ἔφοροι τῶν Σχολείων

                                                                  Δ. Κ. Κούσκουρας

                                                                  Ι. Ν. Λέτσας

                         Κωνς. Ἀπ. Βαδραχάνης

+ ὁ ἐνταῦθα ἀρχιερατικός ἐπίτροπος τοῦ ἁγίου Σισανίου-

Σιατίστης Οἰκονόμου Παπαδῆμος βεβαιοῖ.