Να πάψει η αερολογία τώρα!

 Δεν υπάρχει καμιά «οικία Δραγούμη» στο Βογατσικό!

 

                                                       Ερείπια της οικίας Δραγούμη ("το σπίτι της Σιωμάλαινας")*

                                                             
Στο διαδίκτυο φέρνει βόλτα αυτές τις ημέρες μία (εκπληκτική…) «επίκαιρη ερώτηση» που υπέβαλε ο βουλευτής της «Νίκης», καρδιοχειρουργός το επάγγελμα  κ. Παπαδόπουλος Νικόλαος. Στο κείμενο της ερώτησής του, το οποίο βρίθει ασυνταξιών, νεολεξιών, ανακριβειών κλπ., ο κ. βουλευτής αλλού κάνει λόγο για μνημείο, αλλού για Οικία, αλλού για οικία που κάηκε, αλλού για απομεινάρια της πυρπολημένης οικίας ενώ αλλού ανησυχεί για την επικείμενη κατάρρευσή της (της οικίας προφανώς). Όμως πουθενά δεν μιλά για οικόπεδο (η πραγματική κατάσταση!) που διεκδικείται από γηγενείς ιδιώτες  που βρίσκονται σε πολυετή δημόσια και νομική αντιπαράθεση μεταξύ τους αλλά και με τον Δήμο Άργους Ορεστικού (στον οποίο υπάγεται το Βογατσικό).

Η οικία των Δραγούμηδων, προγόνων του Ίωνος Δραγούμη, που είχαν φύγει από το Βογατσικό για την Κωνσταντινούπολη περί τα τέλη του 18^ου αιώνα, κάηκε ολοσχερώς μαζί με το 70% των κτισμάτων του Βογατσικού κατά την διπλή πυρπόληση της κωμόπολης από τον Μπεκήρ Αγά της Ανασέλιτσας το Φθινόπωρο του 1912. Στη θέση της οικίας Δραγούμη (στα Δραγουμάδικα, στο Λάκκο) υπήρχαν επί πολλά χρόνια χαμηλά ερείπια με πέτρες που οριοθετούσαν κάπως την ύπαρξη ενός κτίσματος ή συμπλέγματος κτιρίων και βοηθητικών χώρων. Δεν υπάρχει δε καμία σωζόμενη απεικόνιση της οικίας Δραγούμη, ούτε ζωγραφική, αρχιτεκτονική κλπ. αποτύπωσή της.

Επομένως, ο πλημμελώς ενημερωμένος βουλευτής, υπέβαλε ένα ερώτημα προς την υπουργό Πολιτισμού …«άνευ αντικειμένου». Στη θέση της υπουργού θα ένιωθα πραγματική αμηχανία αν ένας άνθρωπος των θετικών επιστημών έθετε ερωτήματα παρασυρμένος από ανέμους τόσο μακριά από την πραγματικότητα.

Κατά τη γνώμη μου κάθε φιλολογία και ενασχόληση, με το ζήτημα της ανύπαρκτης οικίας στο Βογατσικό πρέπει να καταπαύσει. Ας λάβει μέριμνα ο Δήμος, το υπουργείο Πολιτισμού ή το ίδρυμα της Βουλής κλπ. να σημάνουν το μέρος με ανάλογο αναθηματικό στοιχείο (πινακίδα, στήλη κοκ) και να κλείσει η δίχως νόημα συζήτηση. Όσο δε τα περί Μουσείου κλπ. απλώς μόνο να καγχάσω μπορώ ακούγοντάς τα. Με ποιους πόρους θα ιδρυθεί κάτι παρόμοιο; Tι θα φιλοξενήσει; Ποιος θα το διαχειρίζεται; Ποιος θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του; Με ποιους υπαλλήλους, με τι οργανόγραμμα και κόστος αυτό θα λειτουργήσει; (Αφήνω κατά μέρος το ποιος θα το επισκέπτεται για να το βλέπει…)

Αν θέλει να παρηγορηθεί ο κ. βουλευτής, όπως και κάθε άλλος διαπρύσιος κήρυκας εθνογνωσίας, αξίζει να επισκεφθεί το σύμπλεγμα οικιών του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, στο Μοναστηράκι. Στην οδό Κλάδου 8 βρίσκεται η ανακαινισμένη (και επί πολλά χρόνια σε καθεστώς ημικατάρρευσης) οικία Νικ. Δραγούμη ή «Το σπίτι με τις ροδοδάφνες» όπως το ονόμαζαν οι Αθηναίοι της εποχής, το οποίο είχε κτιστεί το 1835. Εκεί ασφαλώς γεννήθηκαν ο Στέφανος Νικ. Δραγούμης και ο γιός του Ίων Δραγούμης όπως και πολλοί άλλοι διάσημοι Δραγούμηδες και όχι στο καμένο και εξαφανισμένο από το 1912 σπίτι στο Βογατσικό. 

 

Σχετικά με το Βογατσικό όμως υπάρχει άλλο, σοβαρότερο ίσως, αντικείμενο συζήτησης: Η μετακινούμενη επί δεκαετίες, εκτοπισμένη από την κεντρική πλατεία και παραγκωνισμένη σε μια γωνιά του πάρκου, αθέατη σχεδόν στον επισκέπτη, προτομή του Ίωνος με τα ονόματα των γεννητόρων του χαραγμένα στις τρεις πλευρές του βάθρου της. Αυτή πρέπει να επανέλθει στη θέση όπου είχε τοποθετηθεί το 1971. Οι -εκ του περισσού- θρήνοι και οι κονταρομαχίες με ανεμόμυλους δεν έχουν νόημα. «Ερωτήσεις» στο Κοινοβούλιο σαν τις παραπάνω με «αχρείαστους» υπαινιγμούς για το σπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη κλπ. που προκαλούν θλιβερούς συνειρμούς (πογκρόμ στην Πόλη του 1955), στερούνται  σοβαρότητος.

 

      

 *Φωτογραφία Φίλιππος Στ. Δραγούμης (1927). [Αρχείο Φ.Σ. Δραγούμη/ΑΣΚΣΑ]

Οι άλλες δυο φωτογραφίες αφορούν την οικία Νικολάου Αθ. Δραγούμη στην Αθήνα (1) σε κατάσταση ερειπώσεως (αρχείο ΕΛΙΑ) και (2) με τη σημερινή της μορφή μετά την αποκατάστασή της στο πλαίσιο της ίδρυσης του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στο Μοναστηράκι που άνοιξε τις πύλες του εδώ και δυο χρόνια περίπου.